بازتاب آیین مهر در اشعار خاقانی

thesis

دانشگاه تربیت معلم - سبزوار - دانشکده ادبیات و علوم انسانی
author سوناگل بهلکه
adviser ابراهیم استاجی احمد خواجه ایم
Number of pages: First 15 pages
publication year 1392

abstract

آیین¬مهر یکی از پرشکوه¬ترین آیین¬های ایران باستان است. آیینی که مدّت¬ها، برهه¬ای از زمان را به خود اختصاص داده و در آن رشد کرده و بالیده و سرانجام نیز خود را در اشکال گوناگون، در اذهان خودآگاه و ناخودآگاه مردم جای داده است. مردم در طول زمان خواسته یا ناخواسته از برخی از برمانده¬های این آیین، در زندگی روزمرّه¬ی خود سود می¬جسته¬اند، کم¬کم این میراث، به دست سرایندگان و فرزانگان، وارد ادبیّات شده و به عنوان برمانده-های کلاسیک، به گنجینه¬ای فرهنگی بدل گشته و از نابودی در امان مانده است. بررسی بازتاب¬های آیین مهر، به خصوص در اشعار شاعر برجسته¬ای چون خاقانی از یک جهت، ارزش و اعتبار این آیین را، حتّی قرن¬ها پس از سقوط آن نشان می¬دهد و از جهت دیگر، آشنایی این شاعر بلندآوازه را نسبت به این آیین جهانی، نمایان می-سازد. از آن¬جا که این آیین، هرچند با وجود بازتاب آن در زندگی مردم، از اصل و ریشه رو به فراموشی است، پس این رساله با توجّه به اشعار شاعر محبوب اهل ادب _خاقانی شروانی_ و برجسته ساختن برمانده¬های این آیین، گَرد چندین و چند ساله¬ای را، که در طول زمان بر آیین مهر حجاب گشته بود پاک کرد و شمّه¬ای از پرتوهای آن را، هر چند مختصر، فروغ و جلایی دوباره بخشید.

First 15 pages

Signup for downloading 15 first pages

Already have an account?login

similar resources

بازتاب آیین مهر در مکتب فتوت

فتوت واژهای عربی و در زبان فارسی به معنی جوانمردی است و فتی از نظر لغوی «جوان» است و به معنی کسی است که به کمال فطرت و آنچه کمال اوست رسیده باشد. با توجه به شواهد موجود و مقایسۀ فتوت در آیین مهر با فتوت پس از اسلام به نظر میرسد آیین جوانمردی پیش از اسلام نیز در ایران رایج بوده است. نوشیدن جام آب و نمک شبیه به مراسم مهرورزان است که در مراسمی آیینی، تازه‎واردان با نوشیدن جام شراب و خوردن نان، «...

full text

بازتاب آیین مهر در مکتب فتوت

full text

سیمای تمثیلی گاو در آیین مهر (میترایسم) و چگونگی بازتاب آن در مثنوی معنوی مولانا

مهر یا میترا یکی از ایزدان دین زرتشت است که گاهی نماد آتش و اهورامزدا، یا خورشید است که فلسفة اشراق و نور و نعمت را نشان می‌دهد. رازآموزترین و شگفت‌ترین ماجرای مهر، پیکار با گاو نخستین است. میترا با کشتن گاو ازلی و جاری کردن خونش به شکوفایی و آفرینش سودمند زمین کمک می‌کند. باور به قربانی برای رهایی از نیروهای شر و اهریمنی به منظور دستیابی به برکت درگذر زمان به شکل‌های مختلف همراه همیشگی مردمان...

full text

بازتاب نمایش قدرت سیاسی متأثر از اندیشۀ سیاسی ایرانشهری در اشعار خاقانی شروانی

چکیده در پسِ روساخت زیبایی‎شناختی آثار ادبی، فرآیند پویایی فرهنگی در جریان است. بخش اعظمی از نظام‎های فکری و سنت‎های فرهنگی دیرین، در طی این فرآیند، حفظ، ارزش‎گذاری و منتقل می‎گردند. مطالعات میان‎رشته‎ای، از جمله رویکردهای مردم‎شناختی به ادبیات، امکان شناخت بهتر و عمیق‎تر این نظام‎ها را فراهم‎می‎آورد. به همین منظور، مقالۀ حاضر، جلوه‎های نمایش قدرت سیاسی و اهداف آن و همچنین نظام اندیشۀ سیاسی ایرا...

full text

بازتاب اجتماعیات در شعر غنایی قرن ششم (برپایه اشعار سنایی، انوری، خاقانی و نظامی)

در قلمرو شعر، نوع غنایی، کهن‌ترین شکلی است که شاعر در آن خویشتن خویش را به تصویر می‌کشد و ضمن آن به بیان عواطف شخصی خود از زندگی و جهان می‌پردازد و شاعر ساختار ذهنش را در قالب یک اثر ادبی به جامعه عرضه می‌دارد. واقعیت‌های اجتماعی و فرهنگی متن جامعه به صورت بازتاب‌های عینی اما جزئی و پراکنده کمابیش در آثار ادبی یافت می‌شود. خوانش اجتماعیات در شعر بازخوانی شعر یک دوره یا اشعار یک شاعر، در جهت تحل...

full text

بازتاب آیین فراموش‌شده

بن‌مایه کلان "در کوزه (خم) افتادن (انداختن)" و شکل دگردیسی‌یافته آن، که ریشه در آیین‌های کهن ایرانی دارد، یکی از تصاویر رایج در اشعار و قصه‌ها و حتی ضرب‌المثل‌های ادب فارسی است اما به‌علت فراموش‌شدن آیین‌های مربوط به آن، منشأ این تصاویر ناشناخته مانده است. در مقاله حاضر بخشی از قصه‌ها و ضرب‌المثل‌ها و صورخیال ادب فارسی را، که حامل این آیین هستند، تحت بررسی قرار داده‌ایم. حاصل کار نشان می‌دهد که...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}

document type: thesis

دانشگاه تربیت معلم - سبزوار - دانشکده ادبیات و علوم انسانی

Keywords

آیین میترا خاقانی، بدیل بن علی عرفان شعر فارسی اسطوره

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com